el-mülkü lillah

sivas çifte minare’de: “el-mülkü lillah”. hatalı bir süsleme tarzı ile sadece tezyini unsurlardan biri olan bir çizginin yazıyla karışması sebebiyle zor okunuyor; fakat bir kere o hatayı teşhis edildikten sonra gayet net şekilde okunur..lillahi kelimesinde önceki dikey çizgi yazıya hazfedilerek okunmalı çünkü yazının değil süslemenin bir uzantısıdır.

LİLLAHİ ibaresinden önceki dikey bu çizgi yazıya değil tezyinata ait bir unsur. sanki kef harfine bitişik bir elif veya lAm harfi Varmış gibi zannedildiği için okunmuyor oysa mülk kelimesinden sonra öyle bir harf falan yok sadece lillahi ibaresi var..kef harfi ile o çizgi birleştirilmemeli arada küçük bir boşluk olmalıydı ki rahat okunsun.

buradaki mülk kelimesi adalet mülkün temelidir sözündeki mülk. “molok” tan geliyor. “devlet allah içindir, devlet (insanlara değil) allaha aitdir” ma’nasına gelir.
bana mülk ve hilafet kitabını yazdıran bu takıntım ise, yarım asır önce süheyl ünver in talebesi iken 1970 de onun arşivinden kopya ettiğim zamanlarda işte bu kufi yazı ile başlamıştı.

ben de, el mülkü lillah ifadesinin kaynağı olan ayeti bu ayeti bulmuş ve “limen il-mülk ül-yevm? lillah’ il-vâhid’ il-kahhâr!” yazdığım kufi yazılarla süslenmiş böyle bir çinili bir kapı alınlığı tasavvur ettim. bu ayetin başka bir kısaltması da, çinileri döküldüğü için okunamayan fakat benim gayret edip okuduğum, sivas ulu camii minaresinin kaidesindeki mavi çinili kufi yazı süslemelerinde  yer alır: “el mülkü lillah’il-vâhid’il_kahhar”

el mülkü lillahi’l-vahidi’l-kahhar sivas ulu camii minaresinden bin müşkilat ile uğraşarak okumuştum. demek ki bir zamanlar bu ulucamide tıfl-ı ebcedhân olmam işe yaramış (!)

Scroll to Top